یکی از انواع اختلال شخصیت پارانوئید است. افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید، همواره نسبت به دیگران سوءظن و بدگمانی دارند. معتقد هستند دیگران قصد دارند از آنها سوء استفاده کنند یا به آنها آسیب بزنند و معمولا وقایع و گفتههای معمولی را سوء تعبیر کرده و از صحبتهای دیگران، برداشت اشتباهی دارند. فردی که مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید است به سختی میتواند با دیگران روابط صمیمانهای برقرار کند چرا که همواره تصور میکند دیگران قصد دارند به او خیانت کنند.
مهمترین علائم اختلال شخصیت پارانوئید
اختلال شخصیت پارانوئید علائم مختلفی دارد. اما به طور معمول یک فرد مبتلا به این اختلال حداقل 4 مورد از علائم زیر را تجربه میکند:
- فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید بدون دلیل کافی ادعا میکند که دیگران قصد دارند از او سوء استفاده کرده یا به او آسیب برسانند.
- یک فرد پارانوئید بدون دلیل موجه، در مورد وفاداری یا صداقت همسالان یا وابستگان تردید میکند.
- افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید، گفتهها و وقایع روزمره را سوء تعبیر کرده و برداشتهای نادرستی از آنها دارند.
- اگر کسی به آنها بیاحترامی یا اهانت کند، به شدت از آن فرد کینه به دل میگیرند.
- افراد پارانوئید در اعتماد کردن به دیگران مشکل دارند. آنها همواره از این موضوع نگران هستند که مبادا اطلاعاتی که به دیگران میدهند، بر علیه خودشان استفاده شود.
- این افراد بی دلیل احساس می کنند که شخصیتشان مورد حمله قرار گرفته، به سرعت خشمگین می شوند و دست به حمله متقابل می زنند.
- سوء ظن مکرر و بدون دلیل موجه نسبت به اینکه همسر یا شریک جنسیشان به آنها خیانت میکند.
راهکارهای درمانی برای اختلال شخصیت پارانوئید
قبل از معرفی راهکارهای درمانی به یک سوال مهم باید پاسخ داد:
آیا اختلال شخصیت پارانوئید درمان قطعی دارد؟
اختلال شخصیت پارانوئید، یک اختلال مزمن است که تقریبا از اواخر نوجوانی شروع شده و ریشههای آن به دوران کودکی بر میگردد. به همین دلیل اختلال فراگیری است که تقریبا در تمام عمر زندگی فرد را تحت تاثیر قرار میدهد. بنابراین نمیتوان گفت که برای این اختلال درمان قطعی وجود دارد. اما یک سری راهکار درمانی وجود دارد که میتواند به اطرافیان این افراد در مدیریت اختلال شخصیت پارانوئید کمک کند.
-
انتظار واقع بینانه داشته باشید.
زندگی با فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید، چالشها و سختیهای خاص خود را دارد. اگر به دنبال بهبود رابطه با این افراد هستید باید انتظار واقع بینانهای داشته باشید. همان طور که گفته شد فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید در اعتماد کردن به دیگران به شدت دچار مشکل است و در این زمینه ناتوانی اساسی دارد، بنابراین علی رغم تلاش سایرین، باز هم نمیتواند رابطه صمیمانه با دیگران را تجربه کند.
مقاله پیشنهادی: «رفتار درمانی شناختی یا CBT چیست؟»
-
با فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید همدلی کنید.
فردی که مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید است همواره نگران صدمه دیدن از سوی دیگران است. به همین دلیل این افراد همیشه مضطرب بوده و نسبت به دیگران حالت خصمانهای دارند. ممکن است خیلی از اوقات بی دلیل از رفتار اطرافیان ایراد بگیرند و یا اصطلاحا بخواهند مچ دیگران را بگیرند. در اینگونه مواقع سعی کنید با فرد پارانوئید همدلی داشته باشید. همدلی کردن با این افراد به هیچ وجه به این معنا نیست که افکار پارانوئیدی آنها را تائید کنید، بلکه سعی کنید فقط احساس بیاعتمادی آنها را درک کنید. با افراد پارانوئید وارد مشاجره نشوید. هر گونه خشم و مشاجره با فرد پارانوئید منجر به بدتر شدن حس بی اعتمادی در این افراد میشود.
-
مرز روابط خود را مشخص کنید.
فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید در بسیاری از موارد ممکن است برای نزدیکان خود مشکلاتی ایجاد کند. حتی در مواردی ممکن است به همسر یا فرزندان خود آسیب بزند. در اینگونه موارد مرز روابط خود را مشخص کنید. در برابر رفتارهای آسیبرسان فرد پارانوئید به هیچ وجه کوتاه نیایید و در صورت لزوم از حمایت سایر افراد و یا حتی مراجع قانونی استفاده کنید.
در این مقاله سعی شد ویژگیهای اختلال شخصیت پارانوئید، درمان این اختلال و راهکارهایی برای مدیریت رابطه با این افراد توضیح داده شود.
خدمات آنلاین مشاوره اختلال شخصیت