یکی از انواع ، اختلال شخصیت خودشیفته است. مهم‌ترین ویژگی این اختلال، خودبزرگ‌بینی و خود محور‌بودن فرد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته است. این افراد خود را بسیار مهم تصور می‌کنند و بر این باور هستند که نقش بسیار کلیدی و مهمی در همه جوانب زندگی بر عهده دارند. شخصی که مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته است، نیازهای خود را بسیار مهم می‌داند و انتظار دارد که در اسرع وقت مورد بررسی قرار گیرد؛ اما نسبت به نیازهای دیگران کاملا بی تفاوت بوده و برای آن‌ها ارزشی قائل نیست. یکی از ویژگی‌های افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته، این است که تمایل شدیدی برای رسیدن به مقام و قدرت دارند و برای به دست آوردن آن حتی ممکن است از دیگران سوء استفاده نیز بکنند.
مهم‌ترین علائم و ویژگی‌های اختلال شخصیت خودشیفته
-
افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته در موفقیت ها و استعدادهای خود اغراق می کنند و یا بدون آنکه به موفقیت شایسته‌ای دست یافته باشند؛ انتظار دارند که دیگران او را آدم بزرگ و مهمی بدانند.
-
افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته اعتقاد دارند که استثنایی هستند و فقط افراد خاصی می توانند آن‌ها را درک کنند.
-
این افراد نیاز دارند که همواره مورد تحسین اطرافیان قرار بگیرند.
-
افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته، همیشه احساس محق بودن دارند، یعنی به شکل نامعقولی انتظار دارند که برخوردی رضایت‌بخش و اختصاصی با آن‌ها صورت گیرد و یا سایر افراد همیشه تسلیم خواسته‌های این اشخاص باشند.
-
شخصی که مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته است، تمایلی به درک یا شناخت احساسات و نیازهای دیگران ندارد. در واقع این افراد توانایی همدلی با دیگران را ندارند.
-
فرد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته همواره با تکبر و غرور با دیگران برخورد می‌کند.
خدمات آنلاین مشاوره اختلال شخصیت
تفاوت بین غرور و خودشیفتگی چیست؟
غرور و افتخار نوعی هیجان است و همواره لحظاتی در زندگی وجود دارند که همه انسان‌ها به طور طبیعی دچار غرور و افتخار شده‌اند. مثل تجربه موفقیت‌های فردی، جمعی یا زمانی که تیم مورد علاقه‌مان موفقیتی کسب کرده است؛ اما دو ویژگی غرور و افتخار را از خودشیفتگی متمایز می‌کند:
نخست اینکه خودشیفتگی حالتی از غرور است که بسیار افراطی بوده و تنها به موقعیت‌های خاصی، محدود نیست در حالی که غرور هیجانی است که در موقعیت‌های خاص همانند آنچه که گفته شد ایجاد می‌شود و همیشگی نیست. دومین ویژگی به این موضوع مربوط می‌شود که در غرور و افتخار یک واقعیت خارجی قابل قبول وجود دارد. مثل یک موفقیت کاری یا یک تجربه موفق؛ اما در خودشیفتگی ممکن الزاما موفقیت خاصی هم وجود نداشته باشد اما فرد دائما احساس استحقاق و برتری دارد.
دلایل شکل‌گیری اختلال شخصیت خودشیفته؟
دلایل مختلفی می‌تواند منجر به شکل‌گیری اختلال شخصیت خودشیفته شود. این دلایل بیشتر ریشه در تجارب خانوادگی و نوع ارتباط والدین با کودک دارد.
تجارب خانوادگی
مهم‌ترین دلیل شکل‌گیری اختلال شخصیت خودشیفته به نوع رابطه والدین و کودک در سنین اولیه بر می‌گردد. فردی که مبتلا به اختلال شخصیت خود شیفته است؛ هیچ‌گاه نتوانسته است یک پیوند عاطفی امن با والدین خود برقرار کند و به همین دلیل عزت نفس این افراد به درستی شکل نگرفته است. از آنجایی که کمبود عزت نفس فرد را به شدت آزار می‌دهد، برای مقابله با این حس ناخوشایند رفتارهای متکبرانه‌ای از خود نشان می‌دهد ولی در واقع این عزت نفس پوشالی است و در علم روانشناسی اصطلاحا به آن عزت نفس باد کرده می‌گویند. بر خلاف این ظاهر متکبرانه، این افراد بسیار شکننده هستند.
ارضای بیش از حد نیازهای کودک
یکی دیگر از دلایل ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفته ارضای بیش از حد نیازهای کودک است. والدینی که خود را تمام و کمال در اختیار برطرف کردن نیازهای کودک قرار می‌دهند و اجازه نمی‌دهند تا فرزند خود هیج ناکامی را تجربه کند؛ باعث می‌شوند تا افکاری همچون اینکه ” من خیلی خاص هستم” ” دیگران باید در اختیار من باشند” و … در ذهن کودک شکل بگیرد. چنین افکاری باعث می‌شود تا این کودکان در بزرگسالی تحمل هیچ گونه شکستی را نداشته باشند و نسبت به انتقاد بسیار حساس باشند.
مقاله پیشنهادی: « 6 نشانه مهم اختلال شخصیت مرزی یا بوردرلاین»
تاثیر اختلال شخصیت خودشیفته بر روابط بین فردی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته رفتار استثمارگرایانه ای در روابط بین فردی دارند. این افراد نمی‌توانند با دیگران همدلی کنند و تنها برای دستیابی به اهداف خود تظاهر به همدلی می کنند. همان طور که گفته شد اعتماد به نفس به ظاهر بالای این افراد پوشالی است و به همین دلیل در صورت شکست در جنبه‌های مختلف زندگی، به شدت مستعد افسردگی هستند.
از آنجایی که افراد خودشیفته توانایی درک احساسات دیگران را ندارند در روابط بین فردی به شدت دچار مشکل می‌شوند و با از دست‌دادن محبت دیگران و طرد شدن از سوی افراد مهم زندگی مواجه هستند.
آیا اختلال شخصیت خودشیفته درمان می‌شود؟
رویکردهای متعددی وجود دارند که می‌توانند به فرد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته کمک کنند تا ویژگی‌های شخصیتی خود را تغییر دهد؛ اما باید توجه داشت که روند درمان معمولا طولانی بوده و نباید انتظار داشت که در مدت زمان کوتاه تغییرات چشمگیری اتفاق بیفتد.
در جلسات درمانی مشاوره آنلاین به افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته کمک می‌شود تا نوعی بینش نسبت به الگوهای رفتاری خود پیدا کنند و مزایا و معایب این ویژگی‌های شخصیتی را بررسی کنند. در نهایت مشاوره آنلاین به فرد کمک می‌کند تا با استفاده از تکنیک‌هایی الگوهای رفتاری خود را تغییر داده و رفتارهای سازگارانه‌تری را تجربه کنند.
