همهی ما دوست داریم کودکان با اعتماد به نفسی تربیت کنیم که توانمند هستند و در اجتماع حضور فعال و پررنگی دارند. با اینکه عوامل ژنتیکی و زیستی در اعتماد به نفس افراد مؤثر هستند اما بخش زیادی از اعتماد به نفس کودکان در اثر تربیت و محیطی که در آن رشد میکنند شکل میگیرد. در این مقاله به توضیح راهکارهایی میپردازیم که به عنوان پدر یا مادر با انجام آنها میتوانیم اعتماد به نفس در کودکان را رشد دهیم.
اهمیت اعتماد به نفس در کودکان
اعتماد به نفس به معنای تکیهکردن بر تواناییهای خود برای پیشبردن اهداف و رسیدن به خواستهها است. کودکانی که دارای اعتماد به نفس هستند، تواناییهای خود را میشناسند و جدی میگیرند. آنها برای نقاط مثبت وجود خود ارزش قائلاند و با افتخار به نتیجه دستاوردهایشان نگاه میکنند.
کودکی که اعتماد به نفس کافی دارد، در راه رسیدن به بهترینها تلاش میکند و نسبت به خود اطمینان کافی دارد. ذهنیت رشد در چنین افرادی قویتر شکل میگیرد. کسی که اعتماد به نفس کافی دارد، میتواند با چالشهای جدید روبهرو شود و با اشتباهات خود کنار بیاید.
درسگرفتن از اشتباهات هم یکی دیگر از نشانههای اهمیت وجوداعتماد به نفس است. داشتن اعتماد به نفس کافی باعث میشود که کودک به خودش انگیزه بدهد و بهدرستی در موقعیتهای مختلف از خود دفاع کند.
راهکار برای تقویت اعتماد به نفس در کودکان
به کودک خود اجازه دهید چیزهای جدیدی امتحان کند: به جای اینکه بر روی فعالیتها و مهارتهایی تمرکز کنید که کودک شما بلد است و در آنها مهارت و توانمندی کافی دارد؛ اجازه دهید کارهای جدید و تازه ای را امتحان کند. یادگیری مهارتهای جدید به کودکان احساس کفایت و اعتماد به نفس میدهد و این باور را در آنها تقویت میکند که از پس هرکاری برمیآیند.
از اشتبباهات کودک خود نهراسید: به کودک خود یادآوری کنید که همه انسانها اشتباه میکنند و مهم این است که بتوانند از اشتباهات خود درس بگیرند. به این ترتیبب کودک شما کم کم بر ترس از شکست غلبه میکند و میتواند به تلاش خود ادامه دهد.
اجازه دهید کودک شکست بخورد: به عنوان پدر یا مادر این کاملا طبیعی است که بخواهید از فرزند خود محافظت کنید اما باید این نکته را به خاطر داشته باشید که کودکان از طریق آزمون و خطا یاد میگیرند و توانمند میشوند. علاوه بر این کودک شما برای توانمند شدن و داشتن اعتماد به نفس در بزرگسالی نیاز دارد بتواند شکست و ناکامی را تحمل کند.
کودک خود را تشویق کنید: یکی از مهارتهایی که کودکان برای افزایش اعتماد به نفس به آن نیاز دارند، ادامه دادن علی رغم شکست و ناکامی است. مهم است به عنوان پدر یا مادر، در این مواقع کودک را به ادامه تلاشش تشویق کرده و از او حمایت کنید.
به کودک کمک کنید بتواند علاقه و استعداد خود را پیدا کند: یکی دیگر از مواردی که به رشد اعتماد به نفس کودک کمک میکند این است که توانمندیها و ظرفیتهای خود را به درستی بشناسد و در جهت توانمندیهای خود حرکت کند. اگر ظرفیتها و استعدادهای کودک به درستی شناخته و درک نشوند، ممکن است کودک در جهت نادرستی تلاش کند و این تلاشها بی نتیجه بمانند که این امر نهایتا به کاهش اعتماد به نفس در کودک منجر خواهد شد.
مقاله پیشنهادی: راههای تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان
به کودک هدف گذاری را بیاموزید: تعیین اهداف کوچک و بزرگ و تلاش و رسیدن به آنها به کودکان اعتماد به نفس فوق العاده ای میدهد. به کودک خود کمک کنید آرزوها و خواسته هایش را به شکل اهدافی درآورد و فهرستی از هدفهایی که میخواهد به آنها برسد را تعیین کند. سپس اهداف بزرگش را به اهداف کوچکتر و قابل دسترسیتر تبدیل کنید.
از تلاش و پشتکار کودک خود تعریف کنید: تعریف و تمجید از دستاوردها و موفقیتهای کودک برای افزایش اعتماد به نفس کودک خوب است اما نیاز است تا به تلاشهای کودک نیز توجه شود؛ حتی اگر دستاورد یا موفقیتی به دنبال نداشته باشد. رسیدن به موفقیت و یادگیری مهارتهای جدید نیاز به تلاش و زمان زیادی دارد و فورا به دست نمیآیند. اجازه دهید کودک ارزش کار و تلاش خود را بداند تا بتواند به مسیر خود ادامه دهد.
از کودک خود انتظارات واقع بینانه داشته باشید: کودک شما در هر سن و هر مرحلهای از رشد خود توانمندیها و ظرفیتهای متفاوتی دارد. مقتضیات کودک در سنین مختلف را بشناسید و بر اساس آنها از کودک خود انتظار داشته باشید. برای مثال کودکان به طور میانگین در سنین ۶ الی ۷ سالگی وارد مدرسه میشوند و تا قبل از این سن نیازی نیست حتما الفبا را بلد باشند یا تسلط کامل به اعداد داشته باشند.
کودک خود را با سایر کودکان مقایسه نکنید: هر کودک ویژگیهای منحصر به فرد خود را دارد و نمیتوان حتی کودکان هم سن را با یکدیگر مقایسه کرد. این مقایسه باعث میشود کودک شما علی رغم موفقیت احساس ناکافی بودن کند و اعتماد به نفس آسیب دیدهای در او پرورش پیدا کند.
به عنوان یک بزرگسال الگوی خوبی برای کودک خود باشید: کودکان بیشتر از هر روشی با دیدن و مشاهده کردن یاد میگیرند. به عنوان یک بزرگسال سعی کنید اعتماد به نفس را در خود تقویت کنید تا ببه این شکل کودک شما نیز از شما یاد بگیرد. البته این به معنی بی نقص بودن نیست فقط سعی کنید خودتان نیز مهارتهای جدیدی را یاد بگیرید و تلاش کنید. کودک شما خیلی سریع متوجه این تلاش و تداوم میشود و از شما تقلید میکند.
عشق و حمایت خود را به کودکتان نشان دهید: به کودک خود این اطمینان را بدهید که تحت هر شرایطی او را دوست دارید و محبت و حمایت شما مشروط به شرایط خاصی نیست. کودک شما نیاز دارد احساس امنیت و آرامش کند و بداند حتی زمانی که کار اشتباهی انجام داده و یا از دستش عصبانی هستید همچنان او را دوست دارید. به جای تنبیه و سرزنش، سعی کنید به کودک فرصت جبران بدهید.
خدمات آنلاین مشاوره فرزندپروری
نتیجهگیری
یادتان باشد که تعادل کلید شادی و رضایت و البته رسیدن به موفقیت در زندگی است. درباره افزایش اعتماد به نفس کودکان هم این موضوع اهمیت دارد. اگر سطح این موضوع بیش از حد باشد، عواقب ناخوشایندی را خواهید دید. برای مثال، بروز رفتارهای خودشیفتهوار یا تمایل به تحقیرکردن دیگران از جمله عوارض اعتماد به نفس زیاد و افراطی در کودکان است.
کودکانی که اعتماد به نفسی بسیار بالاتر از حد متعادل دارند به مصرف مواد مخدر و الکل هم روی میآورند یا روابط جنسی را زودتر از سن مناسب تجربه میکنند. در چنین شرایطی هم نیاز به مراجعه به روانشناس خبره وجود دارد.
درباره افزایش اعتماد به نفس کودکان پرسش یا نکته مبهمی در ذهنتان وجود دارد؟ از ما بپرسید تا به شما در رسیدن به پاسخ کمک کنیم.
سوالات متداول
1- آیا اعتماد به نفس را میتوان افزایش داد؟
در واقع اعتماد به نفس به احساس توانایی برای انجام کار در زمینههای مختلف اشاره دارد. با توجه به اینکه انسان همواره از قدرت یادگیری برخوردار است، لذا با یاد گرفتن مهارتها و مواجه شدن با شرایطی که نیاز است در آنها از مهارتهای خاصی استفاده کند اعتماد به نفس نیز افزایش مییابد. در روانشناسی اعتماد به نفس در زمینههای مختلف یک مهارت قابل اکتساب است. پس اعتماد به نفس را میتوان افزایش داد.
2-بهترین درمان برای کسانی که از اعتماد به نفس پایینی برخوردار هستند چیست؟
معمولاً درمانگران از روشهای مختلف درمانی استفاده میکنند تا اعتماد به نفس را افزایش دهند. اما عمدتاً استفاده از تکنیکهای درمان شناختی ـ رفتاری (CBT) یا رفتاردرمانی برای بهبود اعتماد به نفس بسیار کمک کننده هستند.
3-برای اینکه فرزندم از اعتماد به نفس کافی داشته باشد، سبک تربیتی من چگونه باید باشد؟
شکلگیری اعتماد به نفس به عوامل مختلفی مرتبط است و فرزندپروری یکی از عوامل مهم آن است. برای اینکه فرزندمان از اعتماد به نفس مطلوبی برخوردار باشد بهتر است حمایتها، ارضا نیازها و درخواستها، تعریف و تمجید از وی به گونه متعادل انجام شود. کودکانی که همه خواستههای آنها برآورده میشود و یا به شدت ناکام میشوند همواره اعتماد به نفس شکنندهای دارند. همچنین داشتن یک رابطه به دور از تنش، سرزنشگری و انتقاد نیز نقش بسیار موثری در شکلگیری اعتماد به نفس قوی در کودکان دارد.