اختلال شخصیت وابسته چیست؟ روش تشخیص و درمان آن

وابستگی افراطی به دیگران و عدم توانایی تصمیم گیری در حیطه های مهم زندگی نمایانگر یک مشکل جدی در شخصیت فرد است. این مشکل، اختلال شخصیت وابسته نام دارد. با ما همراه باشید تا با علائم این اختلال بیشتر آشنا شوید.

آشنایی با اختلال شخصیت وابسته

یکی از انواع اختلال‌های شخصیت، اختلال شخصیت وابسته است. افراد مبتلابه اختلال شخصیت وابسته، جهت حمایت‌های هیجانی و گرفتن تصمیم‌های روزمره، بیش‌ازحد بر دیگران تکیه می‌کنند. طبق آمار انجمن روان‌پزشکی آمریکا، میزان شیوع این اختلال در جمعیت عمومی حدود 5/. درصد بوده و در زنان بیشتر از مردان تشخیص داده می‌شود. این افراد مسئولیت‌های مهم زندگی خود را به گردن دیگران می‌اندازند، به خود مطمئن نیستند و توانایی تحمل تنهایی، هرچند به مدت کوتاه را ندارند.

مهم‌ترین ویژگی‌های افراد مبتلابه اختلال شخصیت وابسته

افراد مبتلابه اختلال شخصیت وابسته نیاز فراگیری، به مراقبت در همه ابعاد زندگی دارند. این نیاز معمولاً منجر به سلطه‌پذیری، وابستگی و نرس از جدایی می‌شود. این وابستگی به شیوه‌های گوناگون دیده می‌شود. مثلاً این افراد برای تصمیم‌گیری به توصیه‌های فراوان و اطمینان بخشی از جانب دیگران نیاز دارند و به‌طور مستقل قادر به گرفتن هیچ نوع تصمیمی نیستند. البته این حالت با شرایطی که افراد برای تصمیم‌گیری نیاز به مشورت دارند تفاوت دارد و منظور حالت افراطی در تصمیم‌گیری است.

افراد مبتلابه به این اختلال نیاز دارند تا همواره کسی مسئولیت مسائل عمده زندگی آن‌ها را به عهده بگیرد.

این افراد معمولاً جرئت ابراز مخالفت و نه گفتن را ندارند چراکه همواره می‌ترسند تا منبع حمایتی خود را از دست بدهند. کسانی که دچار این اختلال هستند؛ از انگیزه و انرژی کافی برای هدف‌گذاری در زندگی برخوردار هستند اما برای پیگیری این اهداف همواره به حمایت و نظارت دیگران نیازمند هستند. به دلیل نیاز بیش‌ازحد به دیگران، در اوقات تنهایی به‌شدت درمانده و مضطرب می‌شوند و به همین دلیل همواره این مشغولیت ذهنی را دارند که مبادا در زندگی تنها بمانند.

اختلال شخصیت وابسته با چه اختلال‌های روان‌شناختی دیگری ممکن است همراه باشد؟

از آنجایی‌که افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته در ابعاد مختلف زندگی به‌شدت به دیگران وابسته هستند، همواره دچار این اضطراب و ترس هستند که حمایت دیگران را از دست بدهند؛ بنابراین این افراد همواره از اضطراب رنج می‌برند و در صورت از دست دادن منابع حمایتی خود در زندگی، مستعد افسردگی می‌شوند.

نکات مهم در تشخیص اختلال شخصیت وابسته …

گاهی بعضی از افراد در انجام امور روزانه خود به دیگران وابسته هستند و یا از رفتن به برخی مکان‌ها خودداری می‌کنند. این موارد را نباید با اختلال شخصیت وابسته اشتباه گرفت. مثلاً ممکن است شخصی به دلیل ترس از وقوع حمله پا نیک، به‌تنهایی در مکان‌های عمومی رفت‌وآمد نکند و از اطرافیان خود بخواهد که او را همراهی کنند. (برای آشنایی بیشتر با اختلال پانیک می‌توانید به مقاله راه‌کارهای مشاوره آنلاین برای مقابله با اضطراب پانیک رجوع کنید) جهت بررسی دقیق‌تر برای تشخیص این اختلال می‌توانید از خدمات تخصصی مشاوره آنلاین  و همین‌طور مجموعه تست‌های روانشناسی که در این زمینه طراحی‌شده است، استفاده کنید.

مقاله پیشنهادی: « 6 نشانه مهم اختلال شخصیت مرزی یا بوردرلاین»

دلایل ابتلا به اختلال شخصیت وابسته

روابط خانوادگی و عدم رشد مهارت های اجتماعی دو دلیل مهم برای ابتلا به اختلال شخصیت وابسته هستند که در ادامه هر کدام توضیح داده می شوند.

• روابط خانوادگی

مهم‌ترین دلیلی که باعث شکل‌گیری الگوهای وابستگی در افراد می‌شود، تجربیات افراد در دوران کودکی است. اگر والدین در این دوران خود را به‌طور تمام و کمال در اختیار نیازهای کودک قرار دهند و اجازه ندهند که خود کودک برای برطرف شدن نیازهایش تلاش کند و حتی در مواردی ناکامی را تجربه کند، این امکان وجود دارد که کودک دچار وابستگی به دیگران شود. همچنین اگر خود والدین یا یکی از آن‌ها دچار این اختلال باشد این الگو در اثر یادگیری به کودک منتقل می‌شود و کودک یاد می‌گیرد که به همین شیوه با دیگران ارتباط برقرار کند.

• عدم رشد مهارت‌های اجتماعی

یکی دیگر از دلایل شکل‌گیری اختلال شخصیت وابسته، عدم رشد مهارت‌های اجتماعی است. دوران کودکی فرصت بسیار مناسبی برای آموزش مهارت‌های اجتماعی از طریق بازی و تعامل با سایر کودکان است. اگر به هر دلیلی این فرصت برای کودک فراهم نشود و در یک محیط منزوی بزرگ شود، مهارت‌های اجتماعی را به‌خوبی نمی‌آموزد و نسبت به توانمندی‌های خود دچار تردید می‌شود و همین موضوع، زمینه تشکیل اختلال شخصیت وابسته را در بزرگ‌سالی فراهم می‌کند.

اختلال شخصیت وابسته چه تأثیری بر ابعاد مختلف زندگی دارد؟

اختلال شخصیت از هر نوعی که باشد تاثیر عمیقی بر جنبه های مختلف زندگی می گذارد. اختلال شخصیت وابسته به دلیل ماهیت آن، بر مسائل شغلی و روابط اجتماعی تاثیر بسیار زیادی دارد.

• مسائل شغلی متاثر از اختلال شخصیت وابسته

کارکردهای شغلی افراد مبتلا به این اختلال اغلب مختل است چراکه نمی‌توانند مستقلاً و بدون کنترل دقیق کس دیگری کارهای خود را انجام دهند. ممکن است هیچ‌گاه در شغل خود پیشرفت نکنند و همواره در همان پست باقی بمانند. به دلیل وابستگی زیاد ممکن است استرس شغلی زیادی را نیز تجربه کنند.

• روابط اجتماعی

مهارت‌های اجتماعی در افراد مبتلابه اختلال شخصیت وابسته ضعیف بوده و به‌خوبی رشد نکرده است. در مورد این افراد این خطر وجود دارد که کاملاً مطیع و وابسته به دیگران شوند و همواره از عدم قاطعیت در روابط خود رنج ببرند. حتی این امکان وجود دارد که به دلیل وابستگی بیش‌ازحد، مورد بدرفتاری جسمی یا روانی نیز قرار بگیرند. روابط اجتماعی افراد مبتلابه این اختلال محدود به کسانی است که بتوانند به او وابسته شوند.

آیا ازدواج با فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته، کار درستی است؟

هر ازدواجی چالش‌های خاص خود را دارد؛ اما ازدواج با فردی که مبتلابه اختلال شخصیت وابسته است مسائل و نگرانی‌های ویژه‌ای را به دنبال دارد. فرد مبتلا به ابن اختلال حتماً باید تحت درمان قرار بگیرد. طرف مقابل نیز، باید از خدمات مشاوره استفاده کند تا نحوه رفتار صحیح با این فرد را بیاموزد. وابستگی بیش‌ازحد، اغلب اوقات مشکل‌ساز می‌شود؛ بنابراین اگر تصمیم دارید با شخصی که دچار این اختلال است ازدواج کنید ابتدا جوانب این ازدواج را خوب بسنجید و سپس تصمیم‌گیری کنید. (برای تصمیم‌گیری در این زمینه می‌توانید از خدمات مشاوره پیش از ازدواج مشاور لاین استفاده کنید.) توجه داشته باشید که در زندگی با شخص دچار اختلال شخصیت وابسته، این شما هستید که دائماً باید مسئولیت امور مهم زندگی را بر عهده بگیرید، اما فضایی را نیز باید فراهم کنید که به‌طرف مقابل اجازه تصمیم‌گیری داده شود و تلاش‌های او در این زمینه دائماً باید موردتوجه و تشویق قرار گیرد تا به‌تدریج بتواند به خود اعتماد کرده و قدرت تصمیم‌گیری پیدا کند.

بهترین روش درمان برای اختلال شخصیت وابسته چیست؟

• روان‌درمانی برای اختلال شخصیت وابسته

خوشبختانه، روان‌درمانی در افراد مبتلابه اختلال شخصیت وابسته اغلب نتیجه‌بخش است و می‌توان امیدوار بود که مشکلات آنان از طریق روان‌درمانی تا حدی کاهش یابد. روان‌درمانی با ایجاد بینش در این افراد، باعث می‌شود تا بتوانند پیامدهای الگوی ارتباطی خود را مشاهده کنند و نسبت به تغییر این الگو اقدام کنند. در جلسات درمانی، مشاوره آنلاین مشاور لاین از تکنیک های متعددی برای کمک به افراد مبتلا به این اختلال استفاده خواهد شد. یکی از این تکنیک ها، آموزش مهارت‌های اجتماعی و رفتارهای جرئت‌مندانه است.

خدمات آنلاین مشاوره اختلال شخصیت

• دارودرمانی برای اختلال شخصیت وابسته

برای کاهش برخی علائم در افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته، همچون اضطراب می‌توان تحت نظر متخصص، داروهای ضد اضطراب را استفاده کرد. داروهای ضدافسردگی نیز درصورتی‌که فرد منبع حمایتی خود را ازدست‌داده باشد تا حدی کمک‌کننده است.